نمایشگاه نقاشی‌های میر حسین موسوی در برلین

روز پنجشنبه شانزدهم خرداد ماه، نمايشگاه نقاشی های ميرحسين موسوی، از رهبران معترضان انتخابات ۸۸ که به همراه همسرش زهرا رهنورد در حصر خانگی به سر می برند، در محل آکادمی هنر برلين گشايش يافت. کارشناسان آکادمی هنر برلين از ميان نقاشی های آقای موسوی ۲۸ اثر اورا برای اين نمايشگاه برگزيده اند، که در سالن کوچکی در اين آکادمی به نمايش در آمده است. گزارش شیرین فامیلی درباره نمایشگاه نقاشی های میرحسین موسوی در برلین لیست پخشبارگذاری مراسم گشايش در دو بخش انجام شد. در بخش اول کلاوس اشتک رئيس آکادمی هنر برلين و معاون او يوها نس اود نتال که مسئول برنامه ريزی اين نمايشگاه نيزاست، در حضورشيرين عبادی برنده جايزه صلح نوبل و جمع وسيعی از روزنامه نگاران ايرانی و خارجی و ديگر مهمانان آکادمی به معرفی ميرحسين موسوی و آثار هنری او پرداختند. کلاوس اشتک رئيس اکادمی هنر در اين مراسم ضمن ابراز خشنودی از اينکه نمايشگاه آثار هنری ميرحسين موسوی در خارج از ايران، برای اولين بار در آکادمی هنربرلين برگزار می شود، گفت که نقاشی های ميرحسين موسوی، احساس ترکيبی از يک آگاهی فرهيخته و آزادی همبسته اجتماعی را در انسان برمی انگيزد. او اين نمايشگاه را "تعمقی بر مفهوم آزادی" ناميد. بخش دوم برنامه آکادمی هنر برلين دراين مراسم به گفتگو درباره هنر و حقوق بشر در ايران اختصاص داشت. طبق اعلام قبلی، قرار براين بود که در اين گفتگو که به صورت ميزگرد و با گردانندگی نايکا فروتن جامعه شناس برگزار شد، خانم شيرين عبادی، اردشير امير ارجمند و کلاوس اشتک شرکت کنند. اما لحظاتی قبل از آغاز مراسم اعلام شد که اردشير امير ارجمند مشاور ميرحسين موسوی و سخنگوی شورای سبز اميد، به دليل مشکلات مربوط به مدارک اقامت ايشان نمی تواند در مراسم شرکت کند. شیرین عبادی در مراسم به نمایش گذاشتن برخی از آثار میرحسین موسوی- برلین آقای امير ارجمند که در فرانسه اقامت دارد، در گفتگويی با راديو فردا گفت: «من در اينجا با پاسپورت ايرانی مسافرت می کنم و چون پناهنده نيستم پاسپورت ديگری ندارم. مليت ديگری هم ندارم. سفارت جمهوری اسلامی از تمديد پاسپورت من امتناع کرد. درنتيجه پاسپورت من بی اعتبار است. تا الان می توانستم با کارت اقامتم مسافرت کنم ولی حالا شرايط اروپا تغيير کرده و با کارت اقامت اجازه سفر نمی دهند. در نتيجه در لحظات آخر مجبور شدم از سفر صرف نظر کنم.» با اين همه ارتباط اردشيراميرارجمند از طريق مکالمه تلفنی با سالن برقرار شد و او به پرسشرهای گرداننده برنامه پاسخ داد. اردشيراميرارجمند در بخشی از سخنانش ضمن تشکر از اکادمی هنر برلين برای برگزاری اين نمايشگاه، در باره تاثير هنر بر زندگی سياسی آقای موسوی گفت: «اين فرصتی که برای آقای موسوی فراهم شد و از سياست ورزی دولتی کناره گيری کرد و توانست يک بازگشتی به خود داشته باشد، به کارهای فرهنگی و آن چيزهايی که مورد علاقه اش بود، بنظرم بسيار در تحول شخصيت ايشان موثر بود و ما وقتی آقای مهندس موسوی را در سال ۸۸ درفعاليت های انتخاباتی می بينيم، هر چند که نشان از موسوی قبل از سال ۶۸ دارد ولی يک موسوی جديدی است با افکار شايد بسيار پيشرفته تر، با مطالبات روشن تر وبخصوص توجه بيشتر و اساسی به مقوله آزادی انديشه و آنچه که ما کرامت انسان وحقوق بشرنام می بريم .» ميهمان ديگر مراسم گشايش، مرتضی کاظميان روزنامه نگار و فعال ملی مذهبی بود که به شرکت در اين ميزگرد دعوت شد و به گفتگو پيوست. مرتضی کاظميان درباره اهميت وتاثير اين نمايشگاه در افکارعمومی، چه در ايران و چه در خارج از کشور به راديو فردا گفت: «اين نمايشگاه يک فرصت خوبی برای آقای موسوی نه تنها به عنوان يک هنرور، بلکه آقای موسوی به عنوان يک فعال سياسی است که بيست وهشت ماه است بطور نا جوانمردانه وغير قانونی در زندان است. همچنين نه فقط برای آقای موسوی به عنوان رهبر جنبش سبز بلکه برای خانم رهنورد، آقای کروبی و همه زندانيان سياسی ديگر، اين امکان اينجا برای آنها پيش آمد تا مطرح شود که چگونه حقوق انسانی آنها ناديده گرفته می شود. علاوه براينها، فرصت خوبی بود برای جامعه زير سرکوب ايران . برای شهروندان دمکراسی خواه ايران. درمجموع به نظر من چه به جهت هنری و چه به جهت سياسی، به نفع جامعه دمکراسی خواه ايران بود.» اين نمايشگاه فرصت خوبی برای آقای موسوی نه تنها به عنوان يک هنرور، بلکه آقای موسوی به عنوان يک فعال سياسی است که بيست وهشت ماه است بطور نا جوانمردانه وغير قانونی در زندان است. مرتضی کاظمیان، روزنامه نگار و فعال ملی مذهبی در ادامه خانم شيرين عبادی، برنده جايزه صلح نوبل در آغار سخنانش از اينکه هيچ نمونه ای از آثار هنری زهرا رهنور، هنرمند مجسمه ساز، در کنار نقاشی های همسر او ميرحسين موسوی نيست انتقاد کرد و گفت:« خانم زهرا رهنورد هنرمند، مجسمه ساز نقاش و همراه مهندس موسوی است وبه نظر من نقش تعيين کننده زيادی هم در زندگی همسرش داشته است. يکی از اين نقش ها اين بود که تا قبل از انتخابات رياست جمهوری سال ۲۰۰۹، داوطلبان رياست جمهوری به تنهايی در صحنه رقابت های انتخاباتی ظاهر می شدند و صحبت می کردند و تمامی صحبت هايشان هم در باره مسائل سياسی واقتصادی بود. خانم دکتر رهنورد اولين کسی بود که دست شوهرش را گرفت و به ميان مردم آمد و به مردان ما، مردان سنتی ما و به هيئت حاکمه ما نشان داد که زن بودن افتخار است.» خانم عبادی که سخنان او بارها از سوی شرکت کنندگان درمراسم گشايش، که نيمی از آنها آلمانی بودند، مورد تشويق قرار می گرفت، از همه خواست که به افتخار خانم رهنورد کف بزنند، که بازهم مورد استقبال قرار گرفت. در ادامه ميزگرد، خانم عبادی به پرسش هايی در رابطه با هنر و حقوق بشر پاسخ داد و به اتفاق مرتضی کاظميان با کلاوس اشتک در اين مورد به بحث و تبادل نظر پرداختند. در ادامه، حضار نيز پرسش های خودرا مطرح کردند. همچنين قبل از شروع بخش گفتگو و پرسش و پاسخ، نايکا فروتن گرداننده برنامه، مروری بر زندگی و فعاليت های ميرحسين موسوی داشت و فيلم کوتاهی از او درباره نحوه تهيه کارهای هنری و نقاشی هايش به نمايش گذاشته شد. شيرين عبادی در پايان برنامه در گفتگوی کوتاهی که با او داشتم، بارديگر به کمبود اين نمايشگاه اشاره کرد و گفت: «اين نمايشگاه برای نمايش آثار آقای موسوی است که در دوسال پيش توليد شده و هدف نمايشگاه، جلب توجه جامعه آلمان به اين نکته بود که يک هنرمند در زندان است و به نظرمن به هدف خودش هم رسيد. ولی باز هم تاکيد می کنم که اين نمايشگاه يک نقص بزرگ هم داشت و آن اينکه اثری از آثار هنرمند ارزنده خانم زهرا رهنورد نبود. مانند هميشه زنان ناديده گرفته شدند.» نمايشگاه نقاشی های ميرحسين موسوی در آکادمی هنر برلين از تاريخ هفدهم خرداد ماه به مدت دوهفته برای بازديد عموم داير است.

حسین اخترزند؛ قربانی اعتراض‌های ۲۵ خرداد ۸۸ در اصفهان

ادر با سینی چای وارد اتاق می شود. پسرها سخت مشغول بحث و جدل در مورد اتفاقات روز هستند. تنها چند روز از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ می گذرد. حسین پسر بزرگتر خانه رو به مادرش می کند و می گوید مردم قرار گذاشته اند ۲۵ خرداد برای رأی گمشده خود به خیابان بروند. مادر سینی چای را زمین می گذارد و آرام می گوید: خدا خودش به خیر کند یعنی توی اصفهان هم ممکن است خبری شود؟ منتظر جواب نمی ماند و خودش دوباره ادامه می دهد: فردا از سر کار زود برگرد خانه. حسین با لبخند به مادرش نگاه می کند و می گوید نگران نباش، من فردا مثل همیشه می روم سرکار و شب هم برمی گردم خانه. حسین اختر زند، جوان ۳۲ ساله اصفهانی است که وقتی ۱۷ ساله بود پدرش را از دست داد. مادرش می گوید که حسین بعد از مرگ پدرش تصمیم می گیرد درس و مدرسه را رها کند. او می رود توی کارگاه تراش کاری پدرش کار می کند تا پشت برادرهای کوچکترش بایستد: «حسین بچه خیلی آرامی بود، ۱۷ سالش بود که پدرش را از دست داد، درسش را ول کرد رفت سر کرد و سرپرستی خانواده را به عهده گرفت. صبح می رفت سر کار و شب بر می گشت. ظهرها به خانه نمی آمد.» حسین همیشه صبح ها زودتر از همه از خواب بیدار می شود. هنگامی که مادر توی آشپزخانه صبحانه را آماده می کند او برای رفتن به کارگاه آماده می شود. صبح ۲۵ خرداد است و حسین باز هم سحرخیز. اما این بار هم مادر و هم برادرهای دیگرش نگران هستند. آنها می داند که حسین از وضعیت جامعه ناراضی است و دلش قرار ندارد. جواد اختر زند، برادر دیگر حسین، می گوید که او پیش از انتخابات به خانواده اش گفته که امیدی به رأی دادن ندارد ولی حالا نگران مردمی است که می گویند رأی شان گمشده به خیابان آمده اند: «رأی هم نداد ولی از طرفی او هم معترض بود، او هم ناراحت بود، همه جوان ها ناراحت هستند منتها یک نفر می رود اعتراض می کند، یک نفر نمی رود. حسین هم توی این چند سال واقعاً اذیت شد تا بقیه بچه ها که ما باشیم به ثمر برسند. از خودش به خاطر بقیه می گذشت.» حسین لباس هایش را پوشیده و عازم رفتن به محل کارش است. به چشم های نگران مادرش نگاه می کند، با صدایی آرام و شمرده شمرده برایش توضیح می دهد که او امشب ممکن است دیر به خانه بیاید، چون می خواهد به خاطر درد دندانش برود پیش یک دندان پزشک. مادر با تردید نگاهش می کند اما خیلی زود می رود توی آشپزخانه و با یک بسته مسکن در دست هایش برمی گردد. حسین بسته مسکن را از دست مادر می گیرد، در جیبش می گذارد و در را پشت سرش می بندد. معترضان به نتیجه انتخابات دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در تهران و شهرهای دیگر ایران به خیابان آمده اند. از خیابان های اصلی تهران صدای شعار مردم و شلیک گلوله می آید. در اصفهان صدای پراکنده شعارهای مردم با صدای موتورهایی که لابه لای جمعیت آمده اند در هم می پیچد. اینجا دروازه شیراز و محل تجمع شهروندان معترض اصفهانی است. حسین اخترزند نیز حالا در میان جمعیت معترض ایستاده و با هراس و دلهره به مردم نگاه می کند. جمعیت با صدای کسی که دست هایش را بالا برده و شعار می دهد همراه می شود اما ناگهان کسانی با لباس های شخصی و با توم هایی در دست هایشان به سمت جمعیت معترض می آیند. معترضان دنبال راهی برای فرار می گردند. حسین نیز پا به پای جمعیت می دود تا نقطه امنی بیابد و خودش را از ضرب باتوم هایی که بر تن رهگذران فرود می آیند نجات دهد. صدای همهمه و ناله کسانی که باتوم بر تن و جان شان نشسته است در فضا می پیچد. حالا جمعیت خودش را به ساختمانی چند طبقه رسانده است. حسین هنوز در میان آنها می دود. مردمی که راه فرار می جویند حالا نفس نفس زنان وارد بن بست هاله شده اند. از در پارکینگ ساختمان پزشکان وارد می شوند و هر کدام به یک اتاق در این ساختمان پناه می برند. پشت سر آنها افرادی با لباس های شخصی و با باتوم هایی در دست های شان وارد ساختمان می شوند. حسین به همراه چند نفر دیگر با سرعت از پله ها بالا می رود. او حالا به پشت بام طبقه سوم این ساختمان رسیده اما پشت سرش پر است از کسانی که با باتوم آنها را تعیقب کرده اند. صدای فریادهای حسین زیر دست و پای کسانی که با باتوم به جانش افتاده اند از بالای پشت بام به گوش می رسد. کسانی که به اتاق ها پناه آورده بودند به سرعت ساختمان را ترک می کنند و وارد خیابان می شوند. تنها دقایقی بعد در میان جمعیتی که هنوز پایین ساختمان پزشکان ایستاده اند جسمی سنگین به زمین فرود می آید. خون کف سیمان جاری می شود. مردم با شیون وهراس به سر و صورت و بدن چاک خورده پر از خون جوانی خیره می شوند که صدای ناله خفیفی از گلویش بیرون می آید. او حسین اختر زند است. مادر حسین بی قرار در خانه نشسته است. خبرهای مربوط به نا آرامی های شهر را شنیده و نگران است. به موبایل فرزندش زنگ می زند اما کسی گوشی را بر نمی دارد. شب از راه می رسد و دلهره های مادر بیشتر و بیشتر می شود. تا اینکه سرانجام کسی به خانه حسین اختر زند زنگ می زند و خبر می دهد که او در بیمارستان شریعتی اصفهان بستری شده است. خانواده وقتی بالای سر حسین می رسند دیگر جانی برای او باقی نمانده بود. حسین نفس های آخر را کشید و بی آنکه متوجه حضور اعضای خانواده اش بشود، تمام کرد. در گفت وگویی که بعدها با مادر حسین اخترزند داشتم او می گوید که آنها می توانستند فرزندش را به خاطر حضور در اعتراض ها و درگیری های خیابانی بازخواست کنند نه آنکه با باتوم به جان بچه هایی بیافتند که دست هاشان خالی بود: «اگر این بچه گناهی داشت و یا اشتباهی کرد و رفته بود خیابان باید به او تذکر می دادند و می گفتند تو به چه دلیل آمدی و می خواهی سر و صدا راه بیندازی.... یک بچه ای که استاد کار تراشکاری بود و با دست خالی رفت آنها با باتوم افتادند به جان بچه های مردم و بچه مرا از بین بردند. می خواهم ببینم به کدامین گناه بچه مرا کشتند؟» تلویزیون جمهوری اسلامی عصر روز ۲۵ خرداد کشته شدن چند نفر از شهروندان ایرانی در پایخت رو تأیید می کند اما در مورد کشته شدن شهروندان معترض در شهرستان ها خبری نیست. چند روز بعد از ۲۵ خرداد شاهدانی که از نزدیک بدن زخمی شده حسین را دیده بودند عکس هایی از او گرفته و در شبکه های اجتماعی منتشر کردند. ولی مسئولان محلی مسئولیتی نپذیرفتند و به دنبال نشر این عکس ها و خبرها اعلام می کنند که روز ۲۵ خرداد در اصفهان تنها یک نفر جانش را از دست داده که آن هم به خاطر استعمال مواد مخدر بوده است. فرمانده یگان ویژه اصفهان از جمله کسانی است که اعلام می کند حسین اخترزند در اثر مصرف مواد مخدر از طبقه سوم به پایین افتاده و جانش را از دست داده است. این گفته ها به گوش خانواده حسین می رسد. جواد اختر زند، برادر حسین، می گوید که این تهمت ها خانواده اش را بسیار رنجانده است: «واقعاً چطور می توانند این حرف ها را بزنند و تهمت بزنند. برادرم در محیط شاپور کار می کرد حتی یک سیگار هم نمی کشید و حتی اگر نفر با سیگار وارد می شد برادرم نفسش بند می آمد. دلم می خواهد آن آقایی که این حرف را زده بیاید روبه روی خودم بگوید که ببینم آیا مدرکی هم دارد که می گوید برادرم مواد مخدر استعمال کرده، جوانی که از سیگار هم متنفر بوده. این خیلی دردآور است که برای یک جوانی که اینقدر فعال بوده و اهل هیچ خلافی هم نبوده چنین اتفاق فجیعی برایش بیافتد ولی هیچ کس مسئولیتی نپذیرد و تهمت هم بزنند. این برای من خیلی دردآور است.» در تهران اگرچه به خانواده برخی از کشته شدگان اعلام کرده اند که برای گرفتن دیه اقدام کنند اما در اصفهان نه تنها چنین نشد بلکه اعلام کردند مقصر کسی بود که در اعتراض ها شرکت کرد. مادر حسین اخترزند بعد از روزها ماه های و سال های سختی را بدون فرزندش پشت سر گذاشت. بارها نیز به مراجع قضایی و حتی روحانیون برجسته اصفهان مراجعه کرد تا برای شناسایی قاتل آنها را یاری کنند. اما کسی پاسخی نداد: «پیگیری کردیم ولی دست ما به هیچ جا بند نشد و هیچ ارگانی قبول نکرد و می گویند مقصر خودش است. از سر خودشان این پرونده را باز کردند، حتی پرونده ما به دیوان عالی کشور هم رفت و برگشت. من و مادران دیگر شب تا صبح باید رنج بکشیم چون پارتی نداشتیم که دنبال کار بچه هامان برویم. ما فقط خدا را داریم...» مادر هنوز پیراهن سیاه به تن دارد. پسرها سعی می کنند با شوخی و خنده حال و هوای خانه را عوض کنند. زنگ تلفن خانه به صدا در می آید. کسی که خودش را از سازمان تأمین اجتماعی معرفی می کند، پشت خط تلفن است و به خانه حسین اخترزند زنگ آنها باید خسارت بیمه ای را که اشتباهاً پس از درگذشت حسین اخترزند برایش منظور می شد به زودی پرداخت کنند. مادرش می گوید، فرزندم نان آور خانه ام بود. کارگری بود که سربلند زندگی کرد. خودش درس نخواند تا برادرانش راحت تر زندگی کنند. در خرداد ۸۸ نیز خودش رأی نداد اما حتی اگر با کسانی که برای اعتراض به خیابان رفتند همراه شد حقش نبود که بدنش را با باتوم تکه پاره کنند و بی گناه او را بکشند.