در چند روز گذشته شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد سابق ایران گزارش و شکایتنامه ای علیه آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرده است که طبق آن آقای خامنه ای بر اساس ماده هفتم اساسنامه رم متهم به جنایت علیه بشریت شده است. رضا پهلوی همچنین از این شورا درخواست کرده که این شکایت و گزارش را به دادگاه کیفری بین المللی ارجاع کنند. برای بررسی این شکایت و چگونگی شکل گیری آن، فرنگیس محبی از یورونیوز فارسی گفتگویی با شاهزاده رضا پهلوی داشت و و ابتدا این سوال را مطرح کرد که این شکایت بر چه اساسی تنظیم شده است؟
رضا پهلوی: مبنای شکایت مطلبی بوده که مدتها روی آن کار شده توسط کارشناسان و حقوقدانان و فعالین حقوق بشر هم در ایران و هم در خارج جهت تهیه کردن سندی که بر مبنای آن جنایات علیه بشریت را در اصل مطرح میکند و این اتهامی که مسئولیت اصلی این جنایات را به شخص علی خامنه ای که نهایتا تصمیمگیر است در نظام جمهوری اسلامی و در واقع اکثریت ساختارهای سیاسی و شبه سیاسی و به هرحال دولتی و حکومتی و اطلاعاتی یا نظامی حتی قضائی تحت نظر ایشان است و نهایتا تمام تصمیمات را عملا به عهده می گیرند و از این طریق باید مشخص می کرد که یک نفر این وسط بالاخره جوابگو و پاسخگوی اینها باشدم به همین دلیل بود که شخص علی خامنه ای را ما مسئول می پنداریم و در نظر گرفتیم و بنابراین مبنای این شکایت همانطور که خود شما اشاره کردید بر اساس اساسنامه رم تحویل داده میشود به شورای امنیت سازمان ملل به منظور اینکه این مدارک و اسنادی که در اصل نشان دهنده این نوع جنایتها در طول سالها بوده، برای رسیدگی تحویل دادگاه کیفری بین المللی داده بشود.
یورونیوز فارسی: این اتهام سنگینی است که برای اثبات آن به مدارک و شواهد بسیار محکمی نیاز است. آیا شما به غیر از گزارش احمد شهید گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد مدارک و شواهد دیگری ضمیمه شکایتتان کردید که به اثبات این اتهام کمکی بکند؟
رضا پهلوی: با متخصصینی تا به حال صحبت شده که نه تنها خودشان مشاورین حقوقی و سیاسی دولتهای مختلفی هستند، بلکه مبانی که در این گزارش آمده و خیلی شواهد دیگری که به تدریج در این مدت اضافه خواهد شد به این سند، بیش از حداقل کافی برای اینکه سندیت بدهد برای لزوم رسیدگی به یک پرونده جنایی به نظر من کاملا درآن مستتر است.
البته دقت کنید. متأسفانه از یک سو دادگاه کیفری بین المللی، نقض حقوق بشر یا این نوع مسائل در ایران از سال 1999 به بعد را می تواند رسیدگی کند. مسأله البته خیلی عقب تر بر می گردد اما این دادگاه الزاما نمی تواند به خیلی از مواردی که قبل از آن تاریخ اتفاق افتاده، رسیدگی کند اما به هرحال با توجه به اینکه چه در ارتباط با اقلیت های مذهبی چه در ارتباط با اقوام ایران چه در ارتباط با بطور کلی نقض حقوق بشر فعالین سیاسی زندانیان سیاسی اعدام ها شکنجه ها تا شرایطی که منجر میشود به یک جنایت علیه بشریت که فقط محدود به خشونت ها و یا اعدام ها و اینجور مسائل نمی شود. شما حتی اگر امروز وضعیتی را در کشور ایجاد بکنید که یک کسی به علت تفکر سیاسی اش یا جنسیت اش یا اعتقادات مذهبی اش یا فکری اش فرصت مساوی و یا حتی فرصت شرکت برای اینکه زندگی بهتری داشته باشد، اشتغالی داشته باشد، دنبال کاری باشد، این فرصت ها را بگیرید این هم یک نوع نقض حقوق بشر و جنایتی علیه آن حقوق می شود بنابراین کسی که وضعیت ایران را در این 33 سال دنبال کرده باشد کاملا می داند که انواع و اقسام این اتفاقات متأسفانه در ایران اتفاق افتاده است و بنابراین در حد کافی مدرک و دلیل و سند و توضیحاتی هست نه تنها در این پرونده بلکه خیلی مسائل دیگری که می تواند برای تعقیب آقای خامنه ای توسط دادگاه کیفری بین المللی ضمیمه این شکایت بشود.
*یورونیوز فارسی: انتظار شما از شورای امنیت چه هست؟ اگر اتهام جنایت علیه بشریت را طبق اساسنامه رم وارد بدانند چه اقدامی می توانند انجام دهند؟ *
همان مراجعه دادن این پرونده به دادگاه کیفری بین المللی است، به علت اینکه چون همین اساسنامه رم مشخصا توسط مجلس ایران تصویب نشده است شاکی نمی تواند مستقیما به خود دادگاه کیفری بین المللی مراجعه کند. از این جهت پروتکلش این است که این از طریق شورای امنیت سازمان ملل رسیدگی شود. نمونه اش، اتفاقی است که در ساحل عاج افتاد در رابطه با رئیس جمهور اسبقش، آقای لورن باگبو که به همین طریق و از طریق همین پروسه، پرونده او به دادگاه کیفری بین المللی مراجعه داده شد و نهایتا این شخص محکوم شد. به هرحال پروتکلش در حال حاضر این است.
بنابراین وظیفه یا مسئولیتی که شورای امنیت سازمان ملل در این مورد بخصوص دارد، دقیقا رسیدگی به این نوع شکایت هاست در صورتی که اعضایش توافق بکنند و از این برنامه پشتیبانی کنند که طبیعی است که انتظار من نه تنها از خود شورای امنیت سازمان ملل دقیقا رسیدگی به همین وظیفه و مسئولیتی است که قطعا در این مورد دارند، بلکه تمام پشتیبانی های لازمی که از یک سو هم میهنان ما می توانند به عناوین مختلف انجام بدهند برای رسیدگی به این شکایت با فشارهای مختلف آوردن بر دولت ها، احزاب سیاسی، نهادهای به هرحال چه دولتی چه در بخش جوامع مدنی این کشورها و همینطور شهروندان جهان که در این مورد می توانند پشتیبانی خودشان را از این حق پایمال شده مردم ایران نشان بدهند و از دولت های خودشان بخواهند که در این مورد، این رسیدگی حتما انجام شود
